Hạt Dổi Rừng

Xưa nay, đồng bào Thái ở Tây Bắc sử dụng hạt dổi rừng làm gia vị chấm, gia vị ướp các món ăn cổ truyền như thịt Bò/Trâu/Lợn khô, hoặc các món như Lạp Xưởng!

1. Giới thiệu về hạt dổi rừng

Cây dổi là cây thân gỗ, thẳng đứng, ít cành và rất cao! Ở rừng có vài loại cây dổi, có loại chỉ lấy gỗ làm nhà, hạt rất cứng và mùi hắc, thường gọi là dổi tẻ! Còn loại cây dỗi cho hạt thơm, bọn tôi hay gọi là dổi nếp, đây mới chính là hạt dổi rừng mà nhiều người hay quen gọi là vàng đen đấy.

2. Công dụng của hạt dổi rừng?

Ngoài làm gia vị cho các món chấm hay món tẩm ướp thì một điều đặc biệt là hạt dổi rừng cũng được dùng để ngâm với ớt, ngâm măng ngâm các loại củ muối chỉ cần cho vài hạt trong các lọ dưa chuột muối cũng làm cho các lọ dưa muối ngon và thơm hơn nhiều.

Hạt dổi còn dùng trị đau bụng đi ngoài vì thế khi ăn các món tiết canh lợn hay vịt người ta thường cho rắc ít hạt dổi lên trên bát tiết canh để tăng mùi vị cho tiết canh cũng như để phòng chống đau bụng là thế.

3. Cách làm hạt dổi rừng?

Pha nước chấm

Đặc biệt hợp để chấm các món luộc như thịt lợn, lòng, dồi và các loại gia cầm luộc.

• Hạt dổi + Muối Trắng: Hạt dổi nướng, giã nhỏ, trộn cùng với muối trắng (ta có thể rang muối cho khô, hơi vàng để tạo vị ngon hơn.
• Hạt dổi + Bột Canh + Ớt tươi + Mắc Khén: Đây là cách pha nước chấm rất phổ biến của bà con đồng bào Thái Trắng, tất cả trộn đều trong 1 bát nhỏ, mùi thơm của hạt dổi lẫn với mùi thơm của hạt Mắc Khén, lại thêm vị cay của ớt làm cho món chấm này thực sự quyến rũ.

Tẩm ướp

• Nướng thịt, kết hợp giữa hạt dổi và mắc khén để tẩm ướp thịt trong vòng 15 phút trước khi đem nướng. Mùi thơm đặc biệt hấp dẫn, nếu trong trường hợp không có hạt dổi thì có thể sử dụng mắc khén. Nhưng không ai sử dụng riêng hạt dổi để tẩm ướp thịt cả, phải kết hợp giữa hạt dổi + mắc khén.
• Làm thịt khô & lạp xưởng: nôm na gọi là thịt gác bếp, cũng phải kết hợp giữa hạt dỗi và mắc khén để tạo ra gia vị tẩm ướp đúng phong vị núi rừng Tây Bắc.